PTSD ناشی از جنگ در ایران: علائم، پیامدها و مسیرهای بهبودی

جنگ، با تمام ابعاد وحشتناک خود، نه تنها زخم‌های فیزیکی برجای می‌گذارد، بلکه می‌تواند آسیب‌های عمیق روانی نیز به همراه داشته باشد. جنگ اخیر، با وجود مدت زمان نسبتاً کوتاه، تأثیرات روانی قابل توجهی بر افراد درگیر، چه به طور مستقیم و چه غیرمستقیم، گذاشته است. یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین پیامدهای روانی جنگ، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است.

PTSD حالتی است که در آن فرد پس از تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا و تهدیدکننده زندگی، مانند صحنه‌های جنگ، حملات موشکی، یا از دست دادن عزیزان در شرایط خشونت‌آمیز، دچار علائم روانی و فیزیکی شدیدی می‌شود. این اختلال می‌تواند زندگی روزمره فرد را به شدت تحت تأثیر قرار داده و نیاز به تشخیص و درمان حرفه‌ای دارد.

علائم PTSD ناشی از جنگ چیست؟

علائم PTSD می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما معمولاً شامل گروه‌های زیر می‌شود:

• یادآوری‌های مزاحم: این شامل فلش‌بک‌ها (احساس می‌کنید دوباره در حال تجربه رویداد هستید)، کابوس‌های مکرر در مورد جنگ، و افکار مزاحم و ناخواسته درباره آن است. این یادآوری‌ها می‌توانند ناگهانی و بسیار واقعی به نظر برسند.
• اجتناب: افراد مبتلا به PTSD ممکن است از مکان‌ها، افراد یا فعالیت‌هایی که آن‌ها را به یاد رویداد آسیب‌زا می‌اندازد، اجتناب کنند. همچنین ممکن است سعی کنند از فکر کردن یا صحبت کردن در مورد آن اجتناب کنند.
• تغییرات منفی در افکار و خلق‌وخو: این می‌تواند شامل احساس بی‌حسی یا انزوا، از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آن لذت می‌بردند، احساس گناه یا شرم در مورد اتفاقات، مشکل در به خاطر سپردن جزئیات مهم رویداد، و دید منفی به آینده باشد.
• تغییر در واکنش‌های برانگیختگی و واکنش‌پذیری: افراد ممکن است بسیار تحریک‌پذیر یا عصبی شوند، به راحتی وحشت‌زده شوند، مشکل در تمرکز داشته باشند، دچار مشکلات خواب شوند، و همیشه در حالت آماده‌باش باشند، گویی خطری در کمین است.

این علائم ممکن است بلافاصله پس از حادثه ظاهر شوند یا ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد خود را نشان دهند.

پیامدهای PTSD ناشی از جنگ

PTSD ناشی از جنگ می‌تواند پیامدهای جدی بر زندگی افراد داشته باشد. این پیامدها شامل:

• مشکلات در روابط: دشواری در برقراری ارتباط با دیگران، دوری گزیدن از خانواده و دوستان.
• مشکلات شغلی یا تحصیلی: کاهش تمرکز و توانایی انجام وظایف.
• مشکلات جسمانی: سردردهای مزمن، دردهای بدنی، و مشکلات گوارشی.
• افزایش خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و سوءمصرف مواد مخدر یا الکل.
• افزایش خطر افکار خودکشی.

روش‌های درمان و مسیر بهبودی

خبر خوب این است که PTSD قابل درمان است و افراد می‌توانند با دریافت کمک مناسب، زندگی عادی خود را از سر بگیرند. روش‌های درمانی موثر شامل:

• روان‌درمانی:
  • درمان شناختی رفتاری (CBT): این روش به افراد کمک می‌کند الگوهای فکری و رفتاری منفی مرتبط با تروما را شناسایی و تغییر دهند.
  • درمان مواجهه طولانی‌مدت (PE): در این روش، بیمار به تدریج و به صورت کنترل شده با خاطرات و موقعیت‌های مرتبط با تروما مواجه می‌شود تا حساسیت خود را نسبت به آن‌ها کاهش دهد.
  • حساسیت‌زدایی و پردازش مجدد از طریق حرکت چشم (EMDR): این روش به ویژه برای پردازش خاطرات آسیب‌زا موثر است.
• دارودرمانی: داروهای ضدافسردگی، به خصوص مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)، می‌توانند به کاهش علائم PTSD کمک کنند.
• گروه‌درمانی و حمایت اجتماعی: به اشتراک گذاشتن تجربیات با دیگرانی که شرایط مشابهی را پشت سر گذاشته‌اند، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

دریافت کمک تخصصی

اگر شما یا یکی از عزیزانتان پس از تجربه جنگ در ایران، هر یک از علائم ذکر شده PTSD را نشان می‌دهید، ضروری است که هرچه سریع‌تر به دنبال کمک تخصصی باشید. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از مزمن شدن اختلال جلوگیری کند و به فرد کمک کند تا مسیر بهبودی را آغاز کند.

کلینیک مغز و شناخت با تیمی از متخصصین مجرب و کارآزموده در زمینه سلامت روان، آماده ارائه خدمات مشاوره و درمانی به شما عزیزان است. ما می‌دانیم که عبور از چنین تجربه‌هایی چقدر دشوار است و اینجا هستیم تا در این مسیر کنار شما باشیم.

برای دریافت نوبت مشاوره می‌توانید با شماره: ۰۲۱۸۸۸۰۲۰۶۳ تماس حاصل فرمایید.

Sources