شما ممکن است برای اختلالات گوناگون به گفتاردرمانگر یا بهطور صحیحتر، به آسیبشناس گفتاری-زبانی ارجاع داده شوید. آسیبشناس گفتاری-زبانی میتواند به شما در درمان مشکلات مربوط به گفتار، شنوایی و بلع کمک کند. بهطور دقیقتر، آسیبشناس گفتاری-زبانی، ارزیابی و درمان موارد زیر را برعهده دارد:
• شیوایی: لکنت و درهمریختگی کلام
• گفتار: شمردگی کلام
• زبان: توانایی فهم و استفاده از زبان گفتاری و نوشتاری
• شناخت: توجه، حافظه و توانایی حل مسئله
• آوا: ویژگیهای آهنگ کلام
• شکل دادن و توانبخشی شنوایی: راهبردهای ترمیمی اختلالات گفتاری، شنوایی و زبانی
• بلع: اختلالات مادرزادی و مربوط به سکته
موارد زیر بعضی از روشهای مورد استفادهی آسیبشناسان گفتاری-زبانی برای درمان تعدادی از رایجترین اختلالات گفتاری-زبانی است.
🔹 گفتاردرمانی برای تأخیر در تکلّم:
اگر نوزاد یا کودک نوپای شما دچار مشکل تأخیر در تکلّم است، ممکن است به گفتاردرمانگر ارجاع داده شود. درمانگر احتمالاً برای ترغیب کودک به صحبت کردن روشهای مختلفی از جمله بازی را امتحان میکند. در بعضی موارد نگه داشتن اسباببازی محبوب کودک تا زمانیکه آن را درخواست کند، باعث انگیزش او برای صحبت میشود؛ البته این روش ممکن است در هر شرایطی مؤثر نباشد.
برای بعضی از کودکان ممکن است انواع دیگری از روشهای ارتباطی مانند زباناشاره یا کارتهای تصویری بهکار گرفته شود. همچنین ممکن است گفتار درمانگران در صورت لزوم کودک شما را به ارزیابیهای بیشتری همچون آزمونهای شنواییسنجی ارجاع دهند.
🔹 گفتاردرمانی برای کودکان مبتلا به کنشپریشی:
• کودکان مبتلا به کنشپریشی در بیان هجاها یا تولید صداهای خاص مشکل دارند. کودک میداند چه میخواهد بگوید ولی بهنظر میآید که آن را بهدرستی بیان نمیکند. گفتار درمانگران میتوانند کودکان مبتلا به کنشپریشی را با استفاده از چندین آزمون ارزیابیکنند.
برای مثال:
_ ارزیابی حرکتهای دهان بهمنظور بررسی ضعفهای عضلانی در فک، لبها و زبان
ارزیابی آهنگ گفتار به منظور بررسی توانایی ادای درست هجاها و استفادۀ مناسب از محدودۀ صدایی و توقف در جملات
ارزیابی صدای گفتار که مشخصکنندۀ توانایی کودک در تلفظ حروف بیصدا و صدادار و ترکیبات آنها است. این ارزیابی همچنین شامل بررسی قابلفهم بودن تکلّم کودک برای دیگران نیز میشود
اگر کودکتان تشخیص کنشپریشی بگیرد، به احتمال زیاد به گفتاردرمانی در جلساتی خصوصی و چند بار در هفته نیاز خواهد داشت. این درمان احتمالاً شامل تمرینات فشردۀ گفتاری میشود. درمانگر تلاش میکند تا به کودک در درک بازخوردهای شنوایی و نشانههای دیداری و لامسهای کمک کند.
یکی از روشهایی که درمانگر ممکن است برای بازخورد دادن استفاده کند، قرار دادن آینه جلوی کودک یا ضبط صحبتهای او است.
🔹 گفتاردرمانی برای لکنت زبان:
لکنت زبان اختلالی است که معمولاً در دوران کودکی شکل میگیرد ولی ممکن است در دوران بزرگسالی نیز ایجاد شود. لکنت زبان معمولاً از انواع مشکلات رفتاری بهحساب میآید. گفتار درمانگران تلاش میکنند راهبردهای اصلاح رفتار را به کودک بیاموزند تا به آنها در کنترل لکنت زبان کمک کند.
یکی از روشهای متداولی که ممکن است بهکار گرفته شود، آموزش کنترل سرعت تکلّم به کودکان است. زیرا تکلّم بسیار سریع میتواند لکنت زبان را در بعضی افراد بدتر کند. تمرین تکلّم به شیوهای آرامتر و گویاتر و همچنین کنترل تنفس میتوانند کمککننده باشند.
🔹 گفتاردرمانی برای آفازی:
آفازی بیماری است که در نتیجهی صدمه مغزی بهوجود میآید و باعث ایجاد مشکل در تکلّم میشود. این بیماری همچنین میتواند باعث مشکلات شنوایی، خواندن و نوشتن نیز بشود. آفازی در بسیاری از بزرگسالان بعد از تجربه سکته به وجود میآید. گفتار درمانگران بهوسیله ارزیابی توانایی افراد در فهم دیگران، بیان خود و بلع، نقش مهمی در تشخیص آفازی ایفا میکنند. گفتار درمانگران ممکن است از روشهای مختلفی برای کمک به افراد مبتلا به آفازی استفاده کنند مثلاً:
_ تمرینهایی برای بهبود مهارتهای خاص زبانی
_ گروهدرمانی برای بهبود مهارتهای مکالمه
_ استفاده از ژستهای حرکتی و نوشتن برای تقویت مهارتهای ارتباطی
🔹گفتاردرمانی برای مشکلات بلع:
کودک شما ممکن است به دلایل مختلف مشکلات بلع را تجربه کند. گفتار درمانگر ممکن است به وسیلۀ تمرینهای تقویت دهان، افزایش حرکت زبان و تقویت جویدن به کودک شما کمک کند.
گفتاردرمانگر همچنین ممکن است توصیههایی دربارهی غلظت غذا بکند. او همچنین ممکن است در هماهنگ کردن الگوی مکیدن-بلع-تنفس به نوزادان کمک کند.