آیا درمان یکپارچه‌سازی حسی برای کودکان طیف اتیسم مفید است؟

نقص عملکرد پردازش حسی در اتیسم

بسیاری از افراد دارای اختلال طیف اتیسم علاوه بر چالش های زیادی که در قسمت های دیگر زندگی دارند ،نسبت به نور،صدا،لمس و… بیش حس یا کم حس هستند.آن ها ممکن است نتوانند صدای ماشین ظرفشویی را تحمل کنند. یا از طرف دیگر برای آگاهی پیدا کردن از تصویر بدنی خود ،به خود صدمه بزنند. این تفاوت های حسی “اختلال پردازش حسی ” یا “نقص عملکرد پردازش حسی” نامیده می شود. در سال ۲۰۱۳ در جدید ترین نسخه ی راهنمای تشخیصی(DSM_5) مشکلات حسی از علامت های اصلی برای تشخیص عنوان شده است .
پردازش حسی شامل دریافت اطلاعات از حواس ،سازماندهی و تفسیر این اطلاعات و ایجاد یک پاسخ معنادار به آن است.در بیشتر افراد این فرایند خود به خودی است.افرادی که دارای اختلال پردازش حسی هستند ؛ فعل و انفعالات پردازشی را به این شکل تجربه نمی‌کنند. این اختلال تفسیر اطلاعات و چگونگی پاسخ احساسی،حرکتی و باقی پاسخ ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای مثال برخی کودکان اتیسم احساس می کنند مدام با ورودی های حسی بمباران می شوند!

درمان یکپارچگی حسی

درمان یکپارچگی حسی اساسا یکی از وظایف کاردرمانی است و به وسیله ی کاردرمانگران آموزش دیده ارائه می‌شود.درمان یکپارچگی حسی شامل فعالیت های حسی خاصی است که به کودک برای دادن پاسخ مناسب به نور،صدا،لمس ،بو و باقی ورودی های حسی کمک میکند.

مداخله شامل حرکات‌ نوسانی (تاب‌خوردن)، تحریک لمسی با براش، بازی در استخر توپ و بسیاری از فعالیت های دیگر می‌شود.نتیجه ی این فعالیت ها بهتر شدن تمرکز، بهبود رفتار، و کاهش اضطراب است.

یکپارچه شدن حس ها می تواند در نحوه ی مدیریت حواس و تمایلات فرد تفاوت بسیاری ایجاد کند.انجمن کاردرمانی امریکا چندین نوع راهکار درمانی برای کمک به مشکلات حسی و مشکلات عملکردی ناشی از آن پیشنهاد می دهد:

۱.مداخلات درمانی:شامل مهارت های استفاده از حس و فعالیت های حرکتی همراه با آن(مانند تاب خوردن، ماساژ، تمرین‌های عبور از خط وسط)

۲.برنامه‌ی رژیم حسی:شمال یک برنامه‌ی روتین روزمره و یک فهرست شخصی سازی شده و راهکار های حمایتی حسی(مانند صندلی راک، محیط آرام، استفاده از پتوی سنگین هنگام خواب، استفاده از گوش گیر، استفاده از لیف اسفنجی هنگام حمام کردن و…).فعالیت های فیزیکی (مانند یوگا،شنا و…)، استفاده از ابزار و وسایل مناسب(مانند توپ fitness ،موسیقی مناسب و…)

۳.تغییرات و اصلاحات محیطی و تطابقاتی مانند روشنایی مناسب ،استفاده از دستگاه تولید کننده‌ی نویز سفید هنگام خواب ،رنگ مناسب دیوارها و تجهیزات دیگر برای افزایش یا کاهش تحریکات حسی ای که در فضا وجود دارد.

۴.آموزش به افراد، خانواده، مراقبان فرد، مدیران و سیاست گذاران درباره ی تاثیرات عملکرد حسی روی عملکرد کاری و چگونگی به حداقل رساندن اثرات منفی آن روی عملکرد فرد.همچنین آموزش کمک های حمایتی و استفاده از آن جهت جلوگیری از رفتار های نابهنجار و جلوگیری از انزوای فرد.
درمان یکپارچگی حسی در دراز مدت، نیاز به تطابقات و کمک دیگران را کاهش می دهد و فرد را در خانه، مدرسه و محل کار مسئولیت پذیر می‌کند.

تحقیقات روی روش یکپارچگی حسی کاهش قابل توجه رفتارهای اتیستیک را در گروهی که تحت درمان یکپارچگی حسی قرار گرفته بودند نشان می‌دهد. همچنین در مطالعه‌ای دیگر مشخص شد گروهی از کودکان اتیستیک که تحت درمان یکپارچگی حسی قرار گرفته بودند وابستگی کمتری به والدینشان در مدیریت موقعیت های اجتماعی وآرام کردن خود داشتند. با این حال محققان اعتقاد دارند تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

منبع